The Orchestra of Futurist Noise Intoners – koncert

W sierpniu CSW Łaźnia zaprasza do zanurzenia się w dźwiękowo-wizualną przestrzeń awangardowych eksperymentów artystycznych z początku XX wieku. Na wystawie „The Orchestra of Futurist Noise Intoners” zaprezentowane zostaną repliki instrumentów Intonarumori, maszyn dźwiękowych zaprojektowanych przez włoskiego futurystę Luigiego Russolo w 1913 roku. Odegrały one ważną rolę w rozwoju ruchu futurystycznym, inspiracją do ich powstania stało się doświadczenie przestrzeni dźwiękowej nowoczesnej metropolii. Jak pisał Filippo Tommaso Marinetti w Manifeście futuryzmu (1909): „Drgnęliśmy nagle na dźwięk przeraźliwego hałasu olbrzymich piętrowych tramwajów”. Wtórował mu Luigi Russolo w Sztuce hałasów (1913): „Życie przeszłości było ciszą. Dopiero w wieku XIX wraz z wynalezieniem maszyn narodził się hałas. Dziś hałas triumfuje i panuje suwerennie nad wrażliwością ludzi”.

Intonarumori, zwane „intonacjami hałasu”, były pierwszymi instrumentami, które umożliwiały tworzenie i manipulowanie dźwiękiem za pomocą mechanicznych procesów. Te analogowe syntezatory opisać można jako pierwszy krok do stworzenia dzisiejszych syntezatorów elektronicznych oraz możliwości eksploracji dźwięku w kontekście artystycznym.

Pierwszy koncert, na którym zaprezentowano pełen potencjał replik tych niezwykłych urządzeń odbył się w 2009 roku, na Performa biennial 09 w Nowym Jorku. Wydarzenie to zatytułowane „Music For 16 Futurist Noise Intoners” było efektem zaproszenia włoskiego kompozytora i muzyka, Luciano Chessa do zaprojektowania i produkcji dokładnych replik instrumentów Intonarumori w ramach współpracy między Performa biennial 09, Experimental Media and Performing Arts Center (EMPAC) i SFMOMA.

W tym roku orkiestra Intonarumori (16 instrumentów) została zaproszona na tegoroczną edycję festiwalu Sanatorium Dźwięku w Sokołowsku, w 110-lecie ogłoszenia futurystycznego manifestu Art of Noise, a festiwalowe zamówienia kompozytorskie zrealizowane zostały przez Johna Hegre, Mariam Gviniashvili, Aleksandrę Słyż oraz Gerarda Lebika.

Podczas koncertu w Patio ASP Gdańsk zaprezentowane zostaną dźwiękowe możliwości replik legendarnych urządzeń muzycznych. Przy użyciu, których artyści — Luciano Chessa, Aleksandra Słyż, Gerard Lebik i Mike McCormick zabiorą nas w muzyczną podróż, wykorzystując instrumenty Intonarumori według projektu Luigiego Russolo, syntezatory modularne i elektronikę. Stworzą wielobarwny spektakl, łączący przeszłość i teraźniejszość w niepowtarzalne doświadczenie zmysłowe.

Projekt realizowany jest w ramach działań HILO – Norwegian-Polish Platform for New Music Development – stworzonej do współpracy pomiędzy polskimi i norweskimi artystami, kuratorami, edukatorami i organizatorami działającymi na polu szeroko rozumianej muzyki nowej. Projekt HILO jest realizowany przez Fundację Sztuki Współczesnej In Situ i Międzynarodowe Laboratorium Kultury w Sokołowsku prowadzonej przez Zuzannę Fogtt i Bożennę Biskupska. Partnerami projektu są: nyMusikk – Norway’s centre for contemporary music, Sanatorium of Sound Festival, Only Connect Festival, Punkt Festival, Uniwersytet w Agder, Sokołowsko Jazz, Avant Art Festival, Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA, Fundacja Ładne Historie oraz Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Projekt HILO jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Działania 2 Poprawa dostępu do kultury i sztuki Programu Kultura w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021.